Zero trust چیست؟ چرا برای سازمان ها ضروری است؟

از /

راهنمای کامل Zero Trust و معماری زیرو تراست برای سازمان‌ها

 

در سال‌های اخیر، شدت و پیچیدگی حملات سایبری به‌حدی افزایش یافته که مدل‌های سنتی امنیت شبکه دیگر پاسخگوی نیاز سازمان‌ها نیستند. در معماری قدیمی، فرض بر این بود که هر چیزی داخل شبکه قابل اعتماد است و تنها باید از «مرز شبکه» محافظت کرد. اما با گسترش Cloud، کارمندان ریموت، دستگاه‌های BYOD و رشد حملات هدفمند، این فرض کاملاً منسوخ شده است.

Zero Trust چیست؟

معماری زیرو تراست (Zero Trust) یک مدل امنیتی مدرن است که بر اساس اصل «عدم اعتماد پیش‌فرض» طراحی شده و هدف آن ایجاد امنیت پویا، مداوم و هویت‌محور برای سازمان‌های امروزی است. در این مقاله، با تکیه بر منابع معتبر جهانی مانند NIST، Forrester، Gartner و گزارش‌های امنیتی شرکت‌های پیشرو، معماری Zero Trust را به‌صورت علمی و قابل‌فهم بررسی می‌کنیم.

Zero Trust چگونه کار میکند؟

Zero Trust چیست؟ (تعریف علمی و ساده)

Zero Trust یک معماری امنیتی است که می‌گوید:
هیچ کاربر، دستگاه یا سرویس(even if inside the network)قابل اعتماد نیست و باید قبل از هر دسترسی احراز هویت و اعتبارسنجی شود.

این مدل مبتنی بر مستند رسمی NIST SP 800-207 است و بر این فرض بنا شده که:
«شبکه همیشه در معرض نفوذ است؛ پس اعتماد دائمی غیرقابل قبول است.»

منابع:

 

چرا مدل‌های قدیمی امنیت شکست خوردند؟

در مدل Perimeter-Based، سازمان‌ها با Firewall و IPS یک مرز دفاعی ایجاد می‌کردند.
اما این مدل دارای مشکلاتی بود:
اگر مهاجم یک‌بار وارد شبکه می‌شد، می‌توانست آزادانه به سیستم‌های دیگر حرکت کند (Lateral Movement).

طبق گزارش CrowdStrike 2024 Threat Report، بیش از ۸۰٪ حملات موفق به‌دلیل همین حرکت جانبی داخل شبکه رخ داده است.

چرا این اتفاق می‌افتد؟

  • افزایش استفاده از Cloud
  • اتصال کاربران از خارج سازمان
  • افزایش دستگاه‌های موبایل و IoT
  • پیچیدگی زنجیره حمله
  • ضعف کنترل هویت و دسترسی
  • حملات هدفمند مثل APT

برای دریافت مشاوره از متخصصین در پرشیاسیس خاورمیانه با شماره 02188643692 تماس حاصل فرمائید

بنابراین، سازمان‌ها نیاز به یک مدل امنیتی داشتند که «داخل» شبکه را هم امن کند؛ Zero Trust همین مدل است.

 

اصول اصلی Zero Trust براساس NIST SP 800-207

این اصول پایه مقاله تو باید باشد چون EEAT را تقویت می‌کند.

1) Verify Explicitly – اعتبارسنجی صریح

هیچ دسترسی بدون بررسی هویت، نقش کاربر، وضعیت دستگاه، رفتار، موقعیت جغرافیایی و Risk Score تأیید نمی‌شود.

2) Least Privilege Access – دسترسی حداقلی

کاربران فقط به منابعی دسترسی دارند که دقیقاً برای وظیفه‌شان لازم است (نه بیشتر).

3) Assume Breach – فرض نفوذ

مدل زیرو تراست فرض می‌کند مهاجم هم‌اکنون وارد شبکه شده و باید حرکت جانبی او متوقف شود.

4) Continuous Monitoring – نظارت مداوم

تمام نشست‌ها، درخواست‌ها و رفتارها به‌صورت بلادرنگ نظارت می‌شود.

5) Micro-Segmentation – خردبخشی شبکه

شبکه به بخش‌های کوچک تقسیم می‌شود تا حمله در یک نقطه، باعث نفوذ به بقیه بخش‌ها نشود.

 

منبع NIST

 

زیرو تراست چگونه کار می‌کند؟

برای اینکه بدانیم Zero Trust چیست؟ باید معماری آن را بشناسیم.

  1. احراز هویت چندعاملی (MFA)

اولین لایه کنترل دسترسی است و تضمین می‌کند تنها کاربران معتبر وارد سیستم شوند.

  1. کنترل دسترسی هویت‌محور

این بخش بر اساس IAM و PAM کار می‌کند و سطح دسترسی را بر اساس نقش، سیاست‌ها و ریسک تعیین می‌کند.

  1. بررسی سلامت دستگاه (Device Posture)

Zero Trust می‌پرسد:
آیا دستگاه امن است؟
آیا آپدیت است؟
آیا گواهی معتبر دارد؟

  1. تحلیل رفتار کاربران (UEBA)

با کمک AI و Machine Learning رفتار کاربران را تحلیل می‌کند و رفتارهای غیرعادی را شناسایی می‌کند.

  1. رمزنگاری سرتاسری و کنترل جریان داده

اطلاعات هم در حال انتقال و هم در حالت ذخیره‌سازی رمزنگاری می‌شوند.

  1. Micro-Segmentation

اگر یک سیستم آلوده شد، بخش‌های دیگر آسیب نمی‌بینند.

 

 چرا Zero Trust برای سازمان‌ها ضروری است؟

در این بخش، هم مزایا را می‌گوییم و هم مستندات علمی اضافه می‌کنیم تا EEAT تقویت شود.

 

1) جلوگیری از حملات هدفمند و Lateral Movement

طبق گزارش MITRE ATT&CK, مهاجمان پس از نفوذ، بیشتر از طریق حرکت جانبی پیشروی می‌کنند.
Zero Trust این مسیر را قطع می‌کند.

منبع

 

2) کاهش هزینه نقض داده‌ها (براساس IBM Security Report)

گزارش IBM Cost of a Data Breach 2024 نشان می‌دهد:

  • سازمان‌های دارای Zero Trust → به‌طور متوسط 1 میلیون دلار کمتر هزینه می‌کنند
  • سازمان‌های فاقد آن → آسیب‌پذیری بیشتر، مدت زمان تشخیص طولانی‌تر

منبع IBM

 

3) مناسب برای Cloud و SaaS

زیرو تراست برای محیط‌های Multi-Cloud و Hybrid Cloud بهترین عملکرد را دارد.
چون دیگر مرز شبکه مطرح نیست و همه چیز مبتنی بر هویت، دستگاه و سیاست است.

گزارش Gartner پیش‌بینی می‌کند که تا ۲۰۲۵، بیش از ۶۰٪ سازمان‌ها ZTNA را جایگزین VPN خواهند کرد.

منبع:

 

4) افزایش امنیت کارکنان ریموت

در دوران Remote Work، کاربران از هر نقطه دنیا به سیستم‌ها متصل می‌شوند.
Zero Trust سطح دسترسی را Context-Based کنترل می‌کند.

 

5) انطباق با استانداردهای امنیتی

Zero Trust با بسیاری از الزامات سازگار است:

  • GDPR
  • ISO/IEC 27001
  • NIST CSF
  • PCI DSS

این موضوع برای سازمان‌های بزرگ و صنایع حساس بسیار حیاتی است.

 

مراحل پیاده‌سازی Zero Trust در سازمان‌ها

در این بخش مقاله هم ارزش کاربردی دارد و هم برای سئو عالی است.

مرحله 1: شناسایی و نقشه‌برداری دارایی‌ها

باید بدانیم چه داده، چه سیستم و چه کاربری داریم.

مرحله 2: تعیین Policyهای دسترسی

بر اساس مدل‌های RBAC و ABAC.

مرحله 3: اعمال MFA، SSO و IAM

هسته اصلی Zero Trust مدیریت هویت است.

مرحله 4: پیاده‌سازی ZTNA

جایگزین امن VPN.

مرحله 5: اعمال Micro-Segmentation

جلوگیری از انتشار تهدید.

مرحله 6: نظارت مداوم با UEBA

تشخیص رفتارهای مشکوک.

مرحله 7: خودکارسازی پاسخ به تهدید

با XDR, SOAR و SIEM.

 

چالش‌های پیاده‌سازی Zero Trust

هیچ معماری بدون چالش نیست.

1) پیچیدگی اولیه

مخصوصاً در سازمان‌های بزرگ.

2) نیاز به بازطراحی سیاست‌های دسترسی

Zero Trust نیازمند پاک‌سازی کامل دسترسی‌های بی‌رویه است.

3) وابستگی به IAM و سیاست‌گذاری دقیق

اگر IAM درست تنظیم نشود، Zero Trust کامل نیست.

4) نیاز به منابع فنی و آموزش

این چالش با انتخاب ابزارهای مناسب رفع می‌شود.

 

نتیجه‌گیری: Zero Trust چیست و چرا آینده امنیت سازمان‌هاست؟

معماری زیرو تراست (Zero Trust) تنها یک راهکار فنی نیست؛
یک تفکر امنیتی است که می‌گوید:
«هیچ‌چیز قابل اعتماد نیست مگر اینکه خلافش ثابت شود.»

با رشد حملات سایبری، گسترش Cloud و نیاز به کنترل دسترسی هوشمند، پیاده‌سازی Zero Trust دیگر یک انتخاب نیست؛
یک ضرورت برای سلامت دیجیتال سازمان‌هاست.

اگر کسب‌وکار شما نیازمند ارتقاء امنیت، انطباق با استانداردها و کاهش ریسک است، Zero Trust برترین معماری امروزی است.

 

 

منابع معتبر مقاله فوق

 

 

پیمایش به بالا